Geri dön

Güç Aktarma Organları ve Lastikler

SİSTEMİN GÖREVİ: Motorun hareketinin tekerleklere iletilmesini sağlayan parçaların tümüne güç aktarma organları denir.

SİSTEMİN PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1-DEBRİYAJ (KAVRAMA) :

İsteğe bağlı olarak motorun hareketini vites kutusuna iletir veya keser.
Yeri volan ile vites kutusu arasındadır.
Hareket halinde iken debriyaj pedalı basılı tutulmamalıdır.
Debriyaj pedalının ani, sert ve yarım debriyaj olarak kullanılması debriyaj balatalarının aşınmasına ve yağlanmasına sebep olur.
Vites değiştirme işlemlerinde debriyaj pedalına tam olarak basılmalıdır.

2-VİTES KUTUSU (ŞANZUMAN) :

Motorun hızını ve gücünü ayarlar.
Vites kutusu genel olarak dişli ve millerden oluşmuştur.
Dişlilerin aşınmasını ve ısınmasını önlemek için vites kutusu içerisine dişli yağı ilave edilir.
Vites değiştirme işlemlerinde vites kutusu ses yapıyor ise debriyaj pedalına tam basılmamıştır veya vites kutusu yağsız kalmıştır.

3-ŞAFT (KARDAN MİLİ) :

Vites kutusu ile diferansiyeli birbirine bağlar ve vites kutusunun hareketini diferansiyele iletir.

4-DİFERANSİYEL :

Şafttan gelen hareketi 90 derece kırarak aks millerine dağıtır.
Ayrıca virajlarda iç lastiklerin farklı açılarda ve hızlarda dönmesini sağlayarak aracın savrulmasını önler.
Diferansiyel içerisinde de dişli ve miller vardır.
Dişlilerin zarar görmemesi için dişli yağı kullanılır.

5-AKSLAR : Diferansiyelden gelen hareketi tekerleklere iletir.

6-TEKERLEKLER : Aracın ağırlığını üzerinde bulunduran ve aracın yolla temasını sağlayan hareket organıdır. Jant ve lastik olmak üzere iki kısımdan meydana gelir.

Jant : Tekerleğin kampanalara bağlanmasını sağlayan kısımdır.

Lastik : Aracın yolla temasını sağlayan kauçuk yapıdır.

İki çeşit lastik vardır:

1-Şamyelli lastikler : İç lastiği bulunan lastiklerdir.

2-Dubleks lastikler: İç lastiği bulunmayan lastiklerdir.

LASTİKLERİN BAKIM VE BASİT ARIZALARI

Lastik hava değeri tavsiye edilen değerden az ise: Lastikler kenar kısımlarından aşınma gösterir. Aracın enerji kaybı artar ve araçta yakıt sarfiyatı oluşur.

Lastik hava değeri tavsiye edilen değerden fazla ise: Lastikler orta kısmından aşınır ve direksiyonda titreşimler oluşur.

Lastiklerde balanssızlık (dengesizlik) var ise:

Lastikler titreşim yapar,
Direksiyonda belirli kilometrelerde titreşim oluşur,
Direksiyon hakimiyeti zorlaşır,
Bağlantı somun ve civataları gevşer,
Ön takım ayarları çabuk bozulur,
Lastikler dengesiz aşınır,
Isıdan dolayı şişen lastiklerin hava değeri indirilmemeli,
Olduğu basınçta bırakılmalıdır.
Lastik hava değerleri her araca binerken kontrol edilmelidir,
Kontrol esnasında lastiklerin soğuk olmasına dikkat edilmelidir,
Araç üzerinde bulunan lastiklerin hepsi eşit değerde olmalıdır,
Kar zincirleri çekici lastiklerin hepsine takılmalıdır,
Tekerlekler üzerinde bulunan bijonlar sıkma işlemi yapılmadan önce mutlaka kuru bir bezle silinmelidir.

Fren Sistemi Ön Düzen Sistemi ve Süspansiyon

FREN SİSTEMİ (HİDROLİK FREN): Hareket halindeki aracın durmasını veya yavaşlamasını, park halindeki aracın ise sabitlenmesini sağlamak amacıyla kullanılan sistemdir.

Araçlarda kullanılan iki çeşit fren vardır:

El Freni: Duran aracın sabitlenmesini sağlar.

Servis (ayak ) Freni: Hareket halindeki aracın durmasını veya yavaşlamasını sağlar. Servis (ayak) frenine basıldığı anda ön ve arka tekerlekler aynı anda durur.

FREN SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1- FREN PEDALI: Sistemin devreye girmesini sağlayan pedaldır.

2- MERKEZİ POMPA: Tekerlek fren silindirlerine gönderilen hidrolik yağ basıncı sağlamaktadır.

3- HİDROLİK DEPOSU: Belirli miktarda fren hidrolik yağına depoluk eder.

4- KAMPANA VEYA DİSKLER: Tekerlek göbeğine bağlanarak tekerlekle birlikte döner ve balataların sürtünme yüzeyini teşkil eder.

5- FREN BALATALARI: Frenleme esnasında kampanaların durmasını sağlar. Kampanalarda tekeri durdurur.

HAVALI FRENLER: Genellikle ağır vasıtalarda kullanılır, çalışması ise kuru hava ile gerçekleşir. Havanın üretimini sağlayan kompresör.hava boruları ve hava göstergesi bulunur.

ABS (ANTİ BLOKAJ SİSTEM) FRENLER: Hangi yol şartlarında olursa olsun tekerleklerin kayma yapmadan dönerek ve durma noktasına kadar yavaşlatılmasıyla mümkün olur.

ABS fren sistemi ana parça olarak her tekerde bir tane devir sensörü ve dişlisi, bir tane elektronik kumanda ve bir tane hidrolik üniteden meydana gelir. En büyük avantajlarından biri direksiyon hakimiyeti sağlamaktır.

BAKIM VE ARIZALAR: Fren sisteminde kullanılan yağ hidrolik yağıdır ve günlük olarak kontrol edilmelidir.

Fren ayarları bozuk olan bir araçta: Araç sağa sola çekmeye başlar.

Frenlerin tutmama sebepleri:

Hidrolik kalmamış olabilir,
Fren borularında kaçak olabilir,
Balatalar aşınmış olabilir,
Fren sistemi hava yapmış olabilir
Fren ayarlarının sıkı olması araçta enerji kaybına ve bunun sonucunda yakıt sarfiyatının oluşmasına sebep olur.
Soğuk havalarda el freni çekik bırakılırsa; fren balataları donarak kampanaya yapışır.
Westinghaus’lu fren sistemli araçlarda aracın motoru stop edilerek yola devam edilirse frenler tutmaz.
El freni çekili vaziyette yola devam edilecek olursa, Yakıt sarfiyatı artar, fren balataları aşınır, kampanalar ısınır.

Hava frenli araçlarda:

Hava göstergesi değer göstermiyorsa araç hareket ettirilmez.
Hava olmadığı zaman frenler tutmaz.
Hava basıncı çok çabuk düşüyorsa borularda veya rekorlarda kaçak vardır.

ÖN DÜZEN SİSTEMİ GÖREVİ: Ön tekerleklere yol tayini sağlayan sistemdir.

Sistemin çalışmasını sağlaya bilmek için kullanılan belli başlı parçaları:

Direksiyon simidi
Direksiyon mili
Direksiyon kutusu
Rot ve ön tekerlekler

BAKIM VE ARIZALAR

Direksiyonda boşluk varsa:

Rotlar arızalı olabilir,
Direksiyon kutusu arızalı olabilir,
Direksiyon kutusunun ayarı bozulmuş olabilir.
Direksiyon kutusunda yağ kaçağı olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Sistemde yapılan genel ayar Rot (balans) ayarıdır.

Rot ayarı bozuk olan bir araçta:Araç bir tarafa çekmeye başlar, ön lastikler içten ve dıştan aşınma gösterir.

SÜSPANSİYON SİSTEMİ GÖREVİ: Araç üzerinde rahatlık sağlayan sistemdir.

PARÇALARI:

1- YAYLAR: Yoldan gelen titreşim ve darbeleri yutan elemandır.

2- AMORTİSÖRLER: Yayların salınımını kontrol altında tutan elemandır.

Bu içerikle ilgili diğer bağlantılar: