Geri dön

Yağlama Sistemi

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Yağ pompası karterdeki yağı belirli basınçla yağlama kanallarına gönderir. Motor yağı çalışan motor parçalarını yağladıktan sonra tekrar karter içerisine geriye gelir.

YAĞLAMA SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1-KARTER: Motor yağına depoluk eder, yağın soğumasına yardımcı olur ve motorun alt tarafını kapatarak; toz. toprak ve yabancı maddelerin motor içerisine girmesini önler.

2-YAĞ FİLTRESİ: Motor yağının temizlenmesini sağlar.

3-YAĞ POMPASI: Yağı karterden emerek belirli basınç altında motor yağlama kanallarına gönderir.

4-YAĞ GÖSTERGESİ: Yağ müşiri yardımıyla yağın basıncını sürücüye bildirir.

5-YAĞ LAMBASI: Yağlama sisteminde meydana gelen arıza karşısında sürücüyü ikaz eder. Marşa basılıp motor çalıştığı anda kendiliğinden sönmesi gerekir.

6-YAĞ KONTROL ÇUBUĞU: Günlük bakımlarda karterdeki yağın seviyesini ölçmek için kullanılır.

YAĞ ÖLÇÜM KURALLARI YAĞ DEĞİŞİM KURALLARI

Motor çalışır vaziyette olmayacak.
Eğer kontak yeni kapatılmış ise 5-6 dakika kadar beklenilmelidir.
Motor çalışır vaziyette olmayacak.
Eğer kontak yeni kapatılmış ise 5-6 dakika kadar beklenilmelidir.
Araç düz zeminde olmalı.
Yağ çubuğu çekilip temiz bir bezle silinir ve tekrar kanalına takılır.
Motor sıcak olmalı.
Çubuk kanalından çekilip yere paralel şekilde tutularak yağ belirtisi okunur.
Kirli yağ karterin altından boşaltılır.
Yağ belirtisi çubuk üzerinde bulunan iki çizgi arasında olmalıdır.
Yeni yağ subap muhafaza kapağı üzerinden (motor yağ kapağı) ilave edilir.

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Motor yağının eksilme sebepleri:

Karter delinmiş, karter contası kaçırıyor veya motor yağ yakıyor olabilir.

Motorun yağ yakma sebepleri:

Segmanlar aşınmış, silindirler aşınmış, subap yatakları aşınmış olabilir veya kullanılan motor yağlama yağı fazladır.
Yağ yakan bir aracın egzoz dumanı mavi renkte gözlenir.
Yağ ölçümü yapıldığında yağ belirtisi en alt (min.) çizgide ise bu aracın yağsız çalıştığını bildirir.

Yağsız çalışan bir araçta:

Motor aşırı derecede ısınır ve yanar.
Motor çekişten düşer.
Eğer yağ belirtisi en üst (max.) noktada ise yağın fazla olduğunu bildirir.
Bunun sonucunda da araç yağ yakar.
Araçta bulunan motor yağlama yağı günlük bakımlarda kontrol edilmelidir ve belirli kilometre sonunda da motor yağlama yağı değiştirilmelidir.
Yağ filtresi belirli kilometre sonunda değiştirilmelidir.
Sistemle ilgili arızayı hareket halinde sürücüye yağ lambası bildirir.
Yağ lambası yandığında mutlaka kontak kapatılmalıdır.

Yağlama yağı olduğu halde motorda yağ basıncı yapılamıyor ise:

Yağ filtresi veya yağ pompası tıkalı olabilir.

Soğutma Sistemi (Su Soğutma)

SİSTEMİN GÖREVİ

Yanma sonucunda ısınan motor parçalarının yüksek ısılardan zarar görmesini engellemek amacıyla motorun soğutulmasını sağlar.

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Radyatörde bulunan su, devir daim (su) pompası vasıtasıyla motor blokları içerisindeki su kanallarına gönderilir. Blok içerisinde dolaşan su tekrar radyatöre döner ve bu işlem sürekli devam ederek soğutma işlemi sağlanmış olunur.

SOĞUTMA SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1-RADYATÖR: Soğutma suyuna depoluk eder ve bloklardan gelen sıcak suyun radyatör üst depodan geçerek peteklerde soğumasını ve alt depodan soğuk suyun tekrar bloklara gönderilmesini sağlar.

2-VANTİLATÖR KAYIŞI: Krank kasnağından hareket alarak; su pompası, vantilatör ve alternatörün çalışmasını sağlar. ( Vantilatör kayışı yalnızca soğutma sisteminde değil ayrıca şarj sisteminde de kullanılan ortak bir parçadır)

3-VANTİLATÖR (ELEKTROFAN): Radyatör peteklerinde bulunan sıcak suyun soğumasını sağlar.

4-DEVİR DAİM (SU) POMPASI: Vantilatör kayışının hareketiyle radyatördeki suyu basınçlı olarak alıp su kanallarına pompalar.

5-TERMOSTAT: Motorun en kısa süre içinde ısınmasını ve ısındıktan sonra motor ısısının sabit kalmasını sağlar. Yer olarak silindir kapağı su çıkışında bulunur.

6-HARARET (ISI) GÖSTERGESİ: Sürücüye motor ısısı ile ilgili bilgi verir.

7-ISI MÜŞÜRÜ: Isı göstergesine elektrik gönderir, silindir kapağına bağlanmıştır.

SOĞUTMA SİSTEMİNİN BASİT ARIZALARI VE GİDERİLMESİ

Soğutma suyunun eksilme sebepleri:

Kalorifer hortumlarının kaçırıyor olması,
Silindir kapak contasının kaçırıyor olması,
Radyatör kapağının bozuk olmasıdır.

Aracın hararet yapma sebepleri:

Suyun yetersiz olması,
Termostatın arızalı olması,
Radyatör peteklerinin kireçten dolayı tıkalı olması,
Devir daim (su) pompasının arızalı olması,
Vantilatör kayışının; gevşek, ve kopmuş olması,
Su kanallarının paslanma ve kireçlenme yapması.

Fan soğutucu araçlarda:

Fan motorunun arızalı,
Fan elektrik müşirinin bozuk olması,
Aracın uygun devir ve viteste kullanılmaması.
Hararet yapmış bir motorun radyatör kapağı hava basıncı alındıktan sonra açılır, birden açılmaz.
Hararet yapan bir araçta kontak anahtarı kapatılmaz, araç rölantide çalışır vaziyette ılık su yavaş yavaş ilave edilir.
Radyatör içerisindeki suyun seviyesi radyatör peteklerinin 1 cm kadar üzerinde bulunmalıdır.
Kullanılan su içilecek temizlikte veya kireçsiz su olmalıdır.
Radyatördeki suyun seviye kontrolü günlük bakımda yapılmalıdır.
Kışın suyun donmaması için içerisine antifriz ilave edilmelidir.
Vantilatör kayışı yaklaşık olarak 1-1,5 cm kadar esnemelidir.
Gerginlik kontrolü haftalık bakımdır.
Hareket halinde iken kayış kopacak olursa sürücüye ilk ikazı şarj göstergesi bildirir.

Sıcak motorun üzerine soğuk su dökülmez. Çünkü

Silindir bloğu ve kapağının çatlamasına sebep olur.

Araçtaki termostat çıkarılacak olursa:

Motor soğuk çalışır, geç ısınır, aşınmalar artar.

Hararet yapmış bir araçla yola devam edilecek olursa:

Motor fazla ısınır ve yanar, çekişten düşer.
Hava soğutmalı motoru su soğutmalı motordan ayıran en önemli fark, su soğutma parçalarının hava soğutmalı motorda bulunmaması.

Şarj Sistemi

SİSTEMİN GÖREVİ: Araç çalıştığı sürece araç için gerekli olan elektriği üreten ve akünün dolmasını sağlayan sistemdir.

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Krank milinden gelen hareketle vantilatör kayışı kendi ekseni etrafında dönmeye başlar, oluşturmuş olduğu hareket enerjisi vasıtasıyla alternatörün çalışmasını sağlar.

Alternatör ise gelen mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek konjektöre gönderir. Konjektör alternatör den gelen akım ve voltajı ayarlayıp tesisata ve aküye elektrik dağıtımını sağlar.

ŞARJ SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1-ALTERNATÖR (ŞARJ DİNAMOSU): Vantilatör kayışından almış olduğu mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.

2-KONJEKTÖR (REGÜLATÖR): Alternatörden gelen elektriğin voltajını ve şiddetini ayarlar, aküye ve tesisata elektrik dağıtır.

3-AKÜMÜLATÖR: Şarj sistemi çalışmadığı zaman, aracın elektrik ihtiyacını karşılar.

4-ŞARJ GÖSTERGESİ: Şarj siteminin elektrik üretip üretmediğini sürücüye bildirir.

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Şarj lambası yanıyor ise:

Elektrik üretimi durmuş demektir. Şarj lambası yandığı anda kontak kapatılmalıdır.

Alternatör üzerinde meydana gelen basit arızalar:

Alternatör kömürleri aşınmış olabilir.
Alternatör kablo bağlantıları gevşek, kopmuş veya oksitlenmiş olabilir. -
Alternatör yatakları bozuk olabilir.
Vantilatör kayışı gevşek, kopmuş ve gergin olabilir.
Vantilatör kayışının koptuğunu ilk olarak şarj göstergesi bildirir.
Vantilatör kayışı çok gergin ise alternatör yatakları bozulur.
Konjektör arızalı ise; Aracın ampulleri sık patlar ve aküde su kaybı meydana gelir.

Aydınlatma İkaz ve Göstergeler Sistemi

AYDINLATMA SİSTEMİ GÖREVİ: Aracın emniyetli seyrini sağlamak için kullanılan ışıklandırmalar dır.

araba kullanma dersi

AYDINLATMA SİSTEMİNİN PARÇALARI

Farlar: Seyir esnasında görüşün yeterli olmasını sağlayan ışıklardır. Çalışmasını akünün enerjisinden alır. Yakınları 25 metre, uzakları 100 metre mesafede aydınlatması gerekir. Aydınlatma yetersiz ise far ayarı yapılır.

Sigorta: Araçta alıcıları ve tesisatı kısa devreden doğacak tehlikeye karşı koruyan parçadır

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Farlardan hiçbiri yanmıyorsa:

Far anahtarı arızalı olabilir.
Akü; zayıf, bitmiş veya kutup başları çıkmış olabilir.
Sigortalar atmış olabilir.
Sigortalar attığı zaman aynı amperde yeni bir sigortayla değiştirilmelidir.

Farlardan bir tanesi yanmıyor veya sönük yanıyor ise:

Yanmayan tarafın far kablo bağlantısı kopmuş, oksitleniş olabilir.
Yanmayan tarafın far ampulü patlamış olabilir.

İKAZ SİSTEMİ GÖREVİ:

Sürücülerin yayaları ve diğer sürücüleri uyarmak amacıyla kullandıkları ışıklandırmalardır.

İKAZ SİSTEMİNİN PARÇALARI

Sinyal Lambaları: Sürücülerin dönüş yaptıklarını bildirmek amacıyla kullanılan ışıklardır. Flaşörlere bağlıdır. Aracın dışında bulunan sarı ışıklardır.

Fren Lambaları: Sürücülerin durmakta veya yavaşlamakta olduğunu bildiren ikaz lambasıdır. Fren müşürüne bağlıdır. Aracın arkasında bulunan kırmızı ışıklardır.

Korna: Sürücülerin kullandığı sesli ikazdır.

BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Sinyal lambalarından, hiçbiri yanmıyorsa:

Flaşörler arızalıdır,
Bir tanesi yanmıyor ise yanmayan tarafın ampulü patlak veya kablo bağlantısında arıza vardır.

Fren lambalarından, hiçbiri yanmıyor ise:

motor direksiyon dersi

Fren müşürü arızalıdır, bir tanesi yanmıyor ise yanmayan tarafın ampulü patlak veya kablo bağlantısı arızalıdır.

GÖSTERGELER SİSTEMİ GÖREVİ: Hareket halinde iken sürücüye aracı ile ilgili bilgi ver en ve arızaları bildiren şekilli ışıklar veya rakamlı ibreler dir.

ARAÇTA BULUNAN GÖSTERGELER

Hız Göstergesi: Aracın o anki hızını gösterir.

Kilometre Göstergesi: Aracın kat ettiği yolu bildirir.

Motor Devir Saati: Motorun çalışma devrini gösterir.

Yakıt Göstergesi: Seyir esnasında sürücüye depodaki yakıtın seviyesi ile ilgili bilgi verir. Yakıt azaldığı anda göstergede kırmızı renkte ikaz ışığı yanar.

Hararet (ısı) Göstergesi: Motor çalıştığı sürece motor ısısı ile ilgili bilgi verir. Eğer hareket halinde iken ısı göstergesinde kırmızı ışık yanıyor ise bu aracın hararet yaptığını bildirir.

Yağ Lambası: Araçta yağlama sistemi ile ilgili ikazı bildirir. Araç hareket halinde iken yağ lambası yanıyor ise kontak kapatılıp arızanın giderilmesi gerekir. Yağdanlığı simgeleyen kırmızı bir ışıktır.

Şarj Lambası: Şarj sistemi ile ilgili ikazı bildirir. Araç hareket halinde iken yanıyor ise kontak kapatılıp arızanın giderilmesi gerekir. Aküyü simgeleyen kırmızı bir ışıktır.

El Freni Lambası: Aracın tekerleğinin sabitlendiğini bildirir. Kesinlikle el freni ikaz ışığı yanıyor ise hareket edilmez. Parkı simgeleyen kırmızı bir ışıktır.

Sinyal lambaları: İkaz amacıyla kullanılan sinyallerin açık olduğunu bildirir. Gösterge panosunda yanan yeşil renkteki oklar dır.

Kısa ve uzun far lambaları: Farların açık olduğunu bildirir. Uzun hüzme farlar gösterge panosunda mavi renkte yanar.

Jigle lambası: Jigle nin çekik kaldığını ikaz eder.

Kızdırma bujileri (ısıtma) lambası: Dizel motorlarda bulunur. Yanma odalarının ısıtıldığını bildirir. Kontak anahtarı ile marşa basmadan önce yanan turuncu ışıktır. Turuncu ışık sönmeden marşa basılmaz.

Enjeksiyon sistemi uyarı lambası: Enjeksiyon ateşlemeli benzinli motorlarda bulunur. Yanma odalarının ısısını bildirir. Kontak anahtarıyla marşa basmadan önce yanan turuncu ışıktır.

Bu içerikle ilgili diğer bağlantılar: