Geri dön

Benzinli Motorlarda Yakıt Sistemi

SİSTEMİN GÖREVİ: Motorun ihtiyacı olan benzini depolar ve depodaki benzinin hava ile birleşerek yanma odalarına 1/15 benzin + hava karışımı olarak gitmesini sağlayan sistemdir.

SİSTEMİN ÇALIŞMASI: Motorun çalışmasına bağlı olarak; yakıt pompası (yakıt otomatiği) hareketini eksantrik milinden alarak depodaki yakıtı belirli bir basınçla karbüratöre getirir. Karbüratöre ulaşan yakıt hava ile karışarak emme monifolduna oradan da yanma odalarına iletilir.

YAKIT SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

sürücü kursu

1- YAKIT DEPOSU: Aracın ihtiyacı olan yakıtı temiz bir şekilde depo eder.

2- ŞAMANDIRA: Yakıt deposu içerisinde bulunan ve depodaki yakıt seviyesini yakıt göstergesine ileten parçadır.

3- YAKIT GÖSTERGESİ: Hareket halinde iken sürücüye depodaki yakıt hakkında bilgi veren uyarı göstergesidir.

4- YAKIT POMPASI (YAKIT OTOMATİĞİ) : Depodaki yakıtın emilerek karbüratöre iletilmesini sağlayan, (depodaki yakıta hareket veren) parçadır. Hareketini eksantrik kam milinden alan yakıt pompası yer olarak yakıt deposu ile karbüratör arasındadır.

5- YAKIT FİLTRESİ: Depodan gelen yakıtın içerisindeki toz ve tortuların süzülüp temizlenmesini sağlar. Filtre yer olarak yakıt deposu ile yakıt pompası arasında, bazı motorlarda da yakıt pompası ile karbüratör arasında da bulunabilir.

6- HAVA FİLTRESİ: Karbüratöre giren havanın temizliğini sağlar. Hava filtreleri kuru tip ve yağlı tip olarak iki çeşittir. Yer olarak karbüratörün üzerindedir.

7- KARBÜRATÖR: Motor için gerekli olan 1/15 oranındaki yakıt ile havanın ayarlanmasını sağlayan parçadır. Yer olarak emme monifoldunun üzerinde bulunur.

8- MANİFOLD: Motor içerisinde toplama ve dağıtma görevi yaparlar. İki çeşit manifold vardır.

  • Emme Manifoldu: Karbüratör den gelen yakıt + hava karışımının emme subabına iletilmesini sağlar.
  • Egzoz Manifoldu: Egzoz subabından gelen yanmış gazları egzoz borusuna iletir.

9- JİKLE KELEBEĞİ: Soğuk havalarda motorun rahat çalışabilmesi için zengin karışımı hazırlayan tertibattır. Yer olarak karbüratörün üzerinde hava giriş deliği önünde bulunur.

KARIŞIM ÇEŞİTLERİ

1- Normal Karışım: Karbüratörün hazırlamış olduğu 1/15 oranındaki karışımdır.
2- Zengin Karışım: Karbüratörün hazırlamış olduğu karışımda yakıtın fazla havanın az olduğu karışımdır.
3- Fakir Karışım: Karbüratörün hazırlamış olduğu karışımda yakıtız az havanın fazla olduğu karışımdır.

YAKIT SİSTEMİNDE YAPILAN AYARLAR

1- Otomatik jikle yazlık- kışlık ayarı
2- Hava filtresi yazlık- kışlık ayarı
3- Rölanti ayarı Bu ayarlar bozuk olursa; Yakıt sarfiyatı artar Egzozdan siyah renkte duman çıkar Motor boğulur.

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Hava filtresi tıkanmış ise; Motor zengin karışımla çalışır,
Egzoz dumanı siyah çıkar.
Kuru tip hava filtrelerinin temizliği basınçlı hava ile, yağlı tip hava filtrelerinin temizliği gaz yağı ile yapılmalıdır.
Jikle çekik bırakılırsa; motor zengin karışımla çalışır, motor boğulabilir, egzozdan siyah renkte duman çıkar.
Belirli kilometre sonrasında hava filtresi ve yakıt filtresi değiştirilmelidir.
Motor ısındığında stop etmeler gözleniyorsa karbüratör ayarının kontrol edilmesi gerekir.
Boğulmuş bir motoru çalıştırabilmek için birkaç dakika beklendikten sonra gaz pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır.
Araçta yakıt ikmali (yakıt alırken) yapılırken motor stop edilir.
Rölanti devresinin yükselmesi aracın zengin karışımla çalıştığını, yakıt sarfiyatı oluştuğunu gösterir.
Rölanti devresinin düşük olması aracın fakir karışımla çalıştığını gösterir.
Rölanti devresi düşük olan araçta teklemeler meydana gelir ve ayak gaz pedalından çekildiği anda araç stop eder.
Rölanti devresi motorun kendi kendine çalıştığı devredir.

DİZEL MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİ

Çalışma prensibi aynen benzinli motorlar gibidir. Ancak dizel motorlarda parça farkı vardır ve ateşleme tekniği farklıdır. Burada bujiler gibi kıvılcımlı ateşleme yoktur, sıkıştırılmış havanın üzerine enjektörler vasıtasıyla mazot püskürterek ateşleme sağlanır.

BELLİ BAŞLI PARÇALARI

1- YAKIT DEPOSU: Yakıtın depolanmasını sağlayan parçalardır.

2- BESLEME POMPASI: Yakıt deposundaki mazotun (motorin) emilerek enjeksiyon pompasına iletilmesini sağlar.

3- YAKIT FİLTRESİ: Enjeksiyon pompasına giden mazotu temizler.

4- ENJEKSİYON POMPASI: Besleme pompasından gelen yakıtı yüksek basınçla enjektörlere gönderir.

5- ENJEKTÖR: Enjeksiyon pompasından gelen yakıtı yanma odaları içerisinde sıkıştırılmış havanın üzerine atomize bir şekilde püskürtür.

6- ALÇAK BASINÇ, YÜKSEK BASINÇ VE GERİ DÖNÜŞ BORULARI: Depodaki yakıtı besleme pompasına, filtrelere, ve yakıt enjeksiyon pompasına kadar ulaşmasını sağlayan borulara alçak basınç boruları , enjeksiyon pompasından çıkan yüksek basınçlı yakıtın enjektörlere ulaşmasını sağlayan borulara yüksek basınç boruları , besleme pompasının bastığı yakıtın fazlasını depoya taşıyan borulara ise geri dönüş borusu denir.

7- HAVA FİLTRESİ: Motor içerisine giren havanın temizlenmesini sağlar. Genellikle yağlı tip hava filtresi kullanılır.

8- KIZDIRMA (ISITMA) BUJİLERİ: Soğuk havalarda motorun rahat çalışmasını sağlar.

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Dizel motorlar hava yaparsa motor çalışmaz.

Hava yapma sebepleri; Depodaki yakıtın tamamen bitmesi Yakıt borularının delinmesi, yakıt filtresinin sökülmesi ve temizlenmesi, Dizel motorun yakıt deposunun suyu günlük olarak alınmalıdır. Su alınmaz ise kışın yakıt donar ve motor hava yapar.

Hava filtresi belirli kilometrede değiştirilmeli ya da temizlenmelidir. Hava filtresi tıkalı ise egzozdan siyah renkte duman çıkar Yakıt filtresi belirli kilometrede değiştirilmelidir.

EGZOZ SİSTEMİ GÖREVİ: Silindirler içerisindeki yanmış gazların dışarıya tahliye edilmesini sağlar.

BELLİ BAŞLI PARÇALARI

1. EGZOZ SUBABI: Silindirler deki yanmış gazları egzoz manifolduna iletir.

2. EGZOZ MANİFOLDU: Yanmış gazların egzoz borusuna iletilmesini sağlar.

3. EGZOZ BORUSU: Yanmış gazların dışarıya atılmasını sağlar.

4. EGZOZ SUSTURUCUSU: Basınçlı olarak silindirlerden çıkan yanmış gazların sesini azaltır. Egzozdan aşırı ses geliyorsa egzoz susturucusu veya egzoz borusu delinmiştir.

Marş Sistemi

SİSTEMİN GÖREVİ: Motora ilk dönme hareketini vererek aracın çalışmasını sağlayan sistemdir.

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Kontak anahtarının açılıp marşa basılmasıyla akümülatörden gelen elektrik enerjisi marş motoru tarafından mekanik enerjiye çevrilir ve marş dişlisi dönmeye başlar. Marş dişlisi volan dişlisini kavrayarak volan dişlisini döndürür, volan dişlisinin dönmesiyle motora ilk hareket iletilmiş olur.

MARŞ SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ

1- AKÜMÜLATÖR: Marş motoru için gerekli ilk enerjiyi ileten parçadır.

2- KONTAK ANAHTARI: Marş konumunu açar ve marşa basma süresi 10-15 saniye olmalıdır.

3- MARŞ MOTORU: Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek motora ilk hareketi ileten parçadır.

4- MARŞ DİŞLİSİ: Marş motorundan gelen mekanik enerjiyi alarak volan dişlisinin dönmesinin sağlayan parçadır.

5- VOLAN DİŞLİSİ: Krank milinin ilk hareketini sağlar.

MEYDANA GELEN BASİT ARIZALAR VE GİDERİLMESİ

Marşa basıldığında marş motoru çalışmıyor ise ;

Akümülatör boşalmıştır.
Akümülatör kutup başları gevşektir.
Akümülatör kutup başları oksitlidir.
Marş motorunun kömürleri bitmiştir.
Marş motoru arızalıdır.

Marşa basıldığında aracın motoru rahat dönüyor fakat motor çalışmıyorsa

Yakıt sistemi arızalıdır.
Ateşleme sistemi arızalıdır.

Kontak anahtarı ile 10-15 saniyeden fazla marş yapılacak olursa:

Akümülatör boşalır.
Marş dişlisi ve volan dişlisi zarar görür.
Çalışır haldeki motorda marş yapılacak olursa ;
Marş motoru zarar görür Marş dişlisi ve volan dişlisi zarar görür. (kırılır)
Bu içerikle ilgili diğer bağlantılar: